terug naar kleine projecten

De scooter: een EVT-168 (of 4000E) 
Verkregen: augustus 2008
De controller: 140-40221
De print: MOTO 5B



't Probleem:
De scooter start normaal op, MAAR gas geven werkt niet meer.

Zonder DC-DC doet 'ie het wel.
Tenminste, de scooter rijdt, MAAR verlichting en veiligheidsvoorzieningen, zoals het afslaan van de motor bij het remmen, doen het niet.

CONTROLEER HET ZELF:

Boven de Controller (achter het spatbord) zit een kastje, de DC-DC convertor.
(Bij de 4000E zit deze vooraan bij de stuurkolom)
- Ontkoppel de 4-polige (witte) stekkers (die met de rode, grijze, zwarte en witte draden).
- Draai de contact sleutel weer op "ON".
  Als je nu wel "gas" kan geven, dan is het dus waarschijnlijk het zelfde probleem.

Na visuele inspectie:
Een spoor op de Controller-print is verbrand/gesmolten.

De locatie op de print:


Het verbrande spoor loopt om de 7 pins-connector heen.
Later zal blijken dat dit het enige spoor is dat de hele scooter van 12 Volt voorziet (via de DC-DC converter) (nu nog [-] 48 Volt)



Hier het zelfde spoor na de verbrande lak te hebben verwijderd.


Op deze foto zie je duidelijk bij (C) het doorgebrande spoor, de onderbreking.
Ter controlle heb ik de punten (A) en (B) tijdelijk overbrugd met de testpennen van mijn multi-meter. En ja, de scooter functioneerde weer normaal voor zover ik kon nagaan.


Onderbrekingen in printsporen hebben ook een voordeel: Nu kan je stroom meten. Meteen maar even gedaan:
Wanneer bijv. de koplamp en het achterlicht aanstaan, dan gaat er door dit spoor ruim 0.8 Ampere (gemeten over (A) en (B)).
Dat komt wel overeen met de lampwaardes: 35 Watt voor en 5 Watt achter = 40 Watt. En 40 Watt / 48 Volt = 0.833 A.
Met de clignoteurs aan is dat nog 'ns 20 Watt extra. 60 Watt / 48 Volt = 1.25 Ampere. (Dat zal iets meer zijn vanwege het verlies over de DC-DC.)
(Overigens werken de lampen natuurlijk op 12 Volt (de DC-DC zit er nog tussen), maar dat leg ik hieronder uit.)

Het circuit:
Hier volgt de beschrijving van het [-]-circuit op de print:

Let op: De print heeft onder- en bovenkant printsporen. Soms "duikt" een spoor door de print heen van boven naar onder en weer terug.

De [-] komt binnen via de twee 5 mm dikke zwarte draden en duikt meteen onder de print.
Onderop de print is een verbinding van deze twee zware pinnen (rechts-boven) naar één van de drie pootjes van die klein transistor (Q5) daar in de hoek(links-boven). (Voor ons circuit wordt het pootje (E) van die transistor slechts gebruikt om weer van onder naar boven de print te komen.)


Daar is 'ie: Het pootje van de transistor (E).
Tussen de tekst K2 en Q5 vervolgt ons spoortje zijn weg om de witte 7 pins connector heen.


Vervolgens volgt ons spoortje z'n weg van C11 naar C5 om daar weer onder de print de verdwijnen en z'n weg vervolgt naar de rechter pen van CN2.


Nu zit de connector met de (oranje en) zwarte draad erin.
Deze zwarte draad brengt (als enige) de [-] weer buiten de controller, naar de DC-DC


Nog een keer het hele [-]-circuit op de print:
Via de twee 5 mm zwarte draden komt de [-] vanaf de accu de controller binnen.
Via de zwarte draad op CN2 verlaat de [-] de controller weer richting de DC-DC.



Oorzaak:
Nu is ook duidelijk de oorzaak te zien.
Het verbrande spoortje is de enige, mijnsinziens vrij kwetsbare verbinding, de enige [-] naar een 100W DC-DC die op zijn beurt de hele scooter voorziet van 12 Volt.

De stroom @ 48 Volt:
Nu is de hierboven besproken 1.25 Ampere (bij een aansluiting van 60 Watt) voor zo'n spoortje nog wel te doen, MAAR toen ik het gesmoten spoortje overbrugde, ging dat niet zonder vonken, een teken dat er bij het in werking treden van de DC-DC blijkbaar tijdelijk wel wat meer stroom door dat spoortje loopt(?). Mogelijk is deze stroompiek normaal bij het inschakelen van de DC-DC.
Dat de hele scooter (het 12 volt-systeem) z'n [-] krijgt via dit ene spoortje acht ik echter een ontwerpfout.

De stroom @ 12 Volt:
Let op: Natuurlijk is de stroom in het 12 Volt circuit (NA de DC-DC) 5 Ampere bij 60 Watt. (verlichting 35 + 5 Watt en clignoteurs 2 x 10 Watt). (Op de print van de controller (VOOR de DC-DC) is de spanning echter nog 48 Volt en dus is de stroom ter plekke 1.25 Ampere bij 60 Watt.)

Oplossing:
De DC-DC voorzien van een meer rechtstreekse [-] door middel van een brug op de print die dit kwetsbare spoortje overbrugt.

Veiligheid:
Natuurlijk kan je ook een rechtstreekse verbinding maken van de [-] van de accu's naar de DC-DC.
Nu is het echter zo dat ALLE stroom voor de HELE scooter (motor en 48 Volt- en 12 Volt-systeem) EERST de controller IN gaat (via de 5 mm dikke dubbele rode en zwarte draden van de accu). Dit biedt een zeker overzicht en een zekere veiligheid: Als de controller ontkoppeld is, is de scooter zonder stroom. Er zijn zo geen vreemde draden buiten de controller die toch nog een [-] leveren. (wel zo overzichtelijk voor een monteur)


De brug:
Ik soldeer een draadbrug vanaf een solide punt waar de [-] van de accu op de print binnen komt naar de zwarte draad van CN2.
(Het rijtje componenten C5 t/m C11 wordt dan vanaf CN2 van een [-] voorzien.)


Tot zover..
Ik heb dit uitgevoerd en de scooter functioneerd weer als voorheen.
Hieronder nog wat aanvullingen.

48 Volt naar de DC-DC (12 Volt)
Overigens zijn deze zwarte draad van CN2 en de rode draad van CN1 de enige uitgaande connectie voor [-] en [+] 48 Volt voor de DC-DC.
CN1: rood en bruin
CN2: oranje en zwart


Deze CN1 is een lus door zowat de hele scooter heen. Als de lus gesloten is, dan kan de scooter rijden.
De lus is gesloten als:
1. de stekker van de lader naar de accu's erin zit
EN
2. als de lader NIET aan staat (, NIET is aangesloten op 230 Volt).
EN
3. als het CONTACT-slot op ON staat.


De DC-DC:
Vol uit is dit "DC-DC converter", het zwarte kastje onder de rechter plaat onder-naast het zadel. (bij de 4000E zit 'ie voor bij het stuur)
In het kort: Er gaat 48 Volt in en er komt 12 Volt uit.
Voordeel van deze uitvoering (in plaats van een relais of contact dat 12 Volt bijschakeld vanaf één accu:
- Alle accu's worden zo tegelijk belast.
- Er is alleen 12 Volt als het systeem aan is, als er 48 Volt is.
- Mogelijk is de controller ook vatbaar van terugvoeding van die 12 Volt. Het voortijdig aansluiten van 12 Volt, voordat de controller inschakelt, zou tot een fout kunnen leiden.
 


De oplader aan boord:
Let op: LED weergave komt niet overeen.




Over LED weergave gesproken:
Bij mijn EVT-168 van augustus 2008 kloppen er toch een aantal dingen niet.
1. De 4 LED's knipperen altijd tegelijk tijdens het laden. En ze branden op een gegeven moment alle 4 tegelijk CONTINUE, na het einde van het laden.
LET OP: HIERNA volgt nog het zogenaamde "VERZADIGEN" van de accu's, het doorladen van de accu's totdat de stroom minder dan 100 mA is geworden. Juist deze laatste stap is essentieel voor een lange levensduur van Gel-lood accu's. De LED's geven echter NIET aan wanneer dat dan afgelopen is. Wel kan je dit met een voltmeter nagaan: Tijdens het laden in dit laatste stadium is de spanning boven de 14 Volt. Als het laden helemaal klaar is is de spanning onder de 13 Volt.

Tegelijk:
Bij een andere nieuwere scooter zag ik dat er duidelijk onderscheid was tussen de LED's 1, 2, 3 en 4. Als Accu 2 eerder klaar was, dan begon LED 2 alvast continue te branden, terwijl de andere 3 nog door bleven knipperen.

Fout detectie:
Ook als ik een accu los trek voor of tijdens het laden, dan geven die LED's geen sjoege. Er lijkt geen fout-detectie te zijn. Zo zou je dus zomaar in de veronderstelling kunnen zijn dat al je accu's okee zijn, terwijl dat dan misschien niet zo is.

Bedradings fout ?
Bij nader onderzoek ontdekte ik dat de 9 pins connector aan de oplader wel wat vreemd is aangesloten: Aan weerszijde worden de zelfde kleuren draden gebruikt, MAAR ze zijn allemaal precies in spiegelbeeld gemonteerd. Echt elke kleur draad zit op een andere kleur aangesloten. Nou ja, behalve de witte, de middelste. Mogelijk is dit de oorzaak van de foutieve LED-weergave.

Later zal ik nog wel 'ns het één en ander nagaan en wellicht wat schema's hier toevoegen.
Voor nu laat ik het hierbij.
Mail mij eventueel: